Algemeen
De rentevisie is één van de instrumenten bij beslissingen over het aantrekken van langlopende leningen. Bij een normale rentestructuur (rentepercentage langlopende leningen is hoger dan dat van kortlopende leningen) is het beleid dat zoveel mogelijk (tot de kasgeldlimiet) met kort geld gefinancierd wordt. Afhankelijk van de liquiditeitsprognose, de rentevisie en de renterisiconorm in meerjarig perspectief bepalen we wanneer er langlopende leningen worden aangetrokken. De ontwikkelingen op de financiële markten worden hiervoor nauwlettend gevolgd.
Ontwikkelingen
Inflatie
De inflatie is omhooggeschoten door sterk gestegen energieprijzen en verstoringen in de levering van producten. De oorzaken hiervan zijn:
- Verstoringen in de levering van producten na de coronacrisis.
- Achterblijvend aanbod van energie én andere producten, door de oorlog in Oekraïne.
- De verkrapping van de arbeidsmarkt.
Maatregelen Europese Centrale bank (ECB)
Het belangrijkste doel van de ECB is de prijzen stabiel houden en daardoor zorgen voor economische groei en werkgelegenheid.
Om de inflatie tegen te gaan verhoogt de ECB nog steeds de beleidsrente (en daarmee de rente voor de commerciële banken). De renteverhoging heeft geleid tot hogere rentes op kortlopende leningen, maar ook op leningen met een lange rentevaste periode.
De Fed (het stelsel van Amerikaanse centrale banken) heeft, na een korte pauze in juni 2023, aangekondigd in juli 2023 de rente te gaan verhogen in strijd tegen de nog steeds hoge inflatie.
Rente-ontwikkelingen
Over het algemeen is de rente voor langer lopende leningen hoger dan die voor kortlopende leningen. Maar momenteel is dat omgekeerd. In die situatie spreekt men van een omgekeerde rentecurve. Een omgekeerde rentecurve geeft doorgaans aan dat de markt een vertraging van de economische groei verwacht. Door de omgekeerde rentecurve zal een structurele financieringsbehoefte eerder worden ingevuld door het aantrekken van langlopende leningen.
De Europese Centrale Bank (ECB) heeft de rente in augustus 2023 weer verhoogd met 0,25%. Het belangrijkste rentetarief in de eurozone staat op 3,75% procent (augustus 2023), het hoogste niveau in 22 jaar. De rente voor kortlopende leningen op de geldmarkt stijgt hierdoor. De rente voor langlopende geldleningen op de kapitaalmarkt is ook gestegen. Bij een hoge inflatie is geld uitlenen minder aantrekkelijk. Door beperkt aanbod op de kapitaalmarkt stijgt dan de kapitaalmarktrente. In 2023 is de gemeente Weert voldoende liquide en profiteert ze nog van de rente die ontvangen wordt voor de middelen die uitgezet worden bij de schatkist of aan andere overheden worden uitgeleend. Het overschot aan liquide middelen wordt veroorzaakt door het lagere investeringstempo. De benodigde omvang van de bancaire financiering wordt, naarmate verder in de toekomst wordt gekeken, steeds minder betrouwbaar om in te schatten. Nu verwachte ontwikkelingen in het investeringsprogramma worden later bijgesteld waardoor het beeld permanent wijzigt. Op basis van de huidige planning zal naar verwachting in de jaren 2024 en 2025, 30 en 20 miljoen euro aan langlopende financiering worden aangetrokken, tegen een rente van 3,25%. Rentevooruitzichten blijven echter onzeker, omdat niet duidelijk is hoe de inflatie zich gaat ontwikkelen en hoe de centrale banken hierop reageren. Bij risicomanagement is daarom een renterisico opgenomen (verwezen wordt naar de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing).